Missie

19 november 2010 - Beijing, China

Met de docent Latijn, die zelf zeer geïnteresseerd is in de geschiedenis van de missie in China, maakte ik een funerair uitstapje naar een begraafplaats in de buurt waar drieënzestig westerse en Chinese missionarissen liggen begraven. De beroemdste onder hen is de Italiaan Matteo Ricci (1552-1610), die naar verluid zelfs de Ming-keizer wist te bekeren tot het katholicisme (volgens een hardnekkige legende weliswaar die onder Jezuïten de ronde doet).

Ricci is een interessante en invloedrijke persoon geweest in de missie geschiedenis, maar ik kwam eigenlijk voor iemand anders. Iemand die bijna op gelijke hoogte staat met Ricci en daarom samen met hem in een aparte afdeling van het kerkhof rust. Via een stenen poort ga je door een laantje naar een afgesloten poort. De docent Latijn had een afspraak gemaakt en de beheerder opende voor ons het afgebladderde hek. Op een klein lapje grond niet groter dan een half volleybalveld liggen drie tombes met steles ervoor. De grootste is voor Ricci, met links daarvan de stele voor Duitser Adam Schall von Bell (1591-1666) en rechts de Belg Ferdinand Verbiest (1623-1688 ).

Laatste persoon trok mijn aandacht toen ik eerder zijn naam googelde. Verbiest kwam uit het West-Vlaamse gehucht Pittem en begon zijn loopbaan als leraar aan een Jezuïetencollege. Zijn levensloop was als een avonturenroman. In 1655 werd hij uitgezonden naar de Chinese missie, maar het schip waarmee hij reisde kon op het nippertje ontkomen aan Franse kapers. Vele ontwikkelingen en moeilijkheden lagen op de weg naar de oost, waardoor hij pas drie jaar later arriveerde in Macau. Nog eens twee jaar later riep Schall hem naar Peking.

Als een ijverig baasje ging hij aan het werk. In de achtentwintig jaar dat hij in China verbleef, verbeterde hij de astronomische kalender, ontwierp een thermometer, begeleidde de bouw van een observatorium met bijbehorende instrumenten (nu nog steeds te bezichtigen in het oosten van Beijing) en zorgde hij ervoor dat de keizer een paar stevige kanonnen ter beschikking had om een opstand neer te slaan. Hoe dat laatste zich moest rijmen met de christelijke naastenliefde zal wel een zuiver theologisch probleem zijn geweest.

Daarnaast leverde Verbiest in 1682 een model voor een op stoom aangedreven wagen. Volgens trotse Belgen een voorloper van de auto, maar waarschijnlijk hebben die last van het Laurens Jz. Coster-syndroom, waar veel trotse Haarlemmers ook mee kampen. Immers, Verbiest baseerde zijn stoomwagen op gegevens van de echte uitvinder van de auto: de Italiaan Giovanna Branca. Desalniettemin brachten Verbiest' overige prestaties hem tot de 79e plek in de competitie van 'Grootste Belg ooit'. Een onverdiende plaats voor een voorbeeldig missionaris.

 

Foto’s

3 Reacties

  1. Gerda en Piet:
    21 november 2010
    Dag alex, hier weer eens een reactie uit Leiderdorp. Je berichten uit China gelezen van de laatste tijd, en het leest als een boek! Op een rijtje: 15 oct. over herfst, de extreme kou, en toen ineens weer te warm! leuk, en heel mooie fotos erbij.
    Nee nu zie ik dat de extreme kou bij 29 oct. hoort, nou dat maakt niet zo uit, ik snap hoe het daar zat in dat wonderlijke china! Leuk dat je vermeld dat straks de ijswind uit Siberie komt waaien. Dat soort mededelingen zetten mn fantasie aant werk!

    Je verhaal over de Taoistische tempel en de rondleiding met mevr. Wang vond ik ook heel bijzonder, en dan proberen het verhaal te volgen wat in het chinees wordt gehouden lijkt me wel vermoeiend, maar ook leerzaam! En dat die tempel er nog steeds is!

    Toen op 19 november met je leraar latijn naar de begraafplaats waar de missionarissen liggen, ene Matteo Ricci en de vlaming Verbiest, die dus de Ming-keizer heeft bekeerd, heel merkwaardig. Zal zeker geheim gehouden zijn. Zou de keizer geen bekeringsdrift gehad hebben ? Wat een wonderlijke wereld waarin je verzeild bent geraakt. Heel interessant! Ik doe nu een zestal colleges over de veldtochten van je naamgenoot alexander de grote. nou die heeft wel huisgehouden in het middenoosten; helaas ging dat nogal eens gepaard met vernielingen dus wij mogen de restjes van die mooie paleizen bekijken, bv Persopolis in wat nu Iran is.

    Nu jongen je hebt wel interessante dingen te beleven, heel leuk om te lezen. Het allerbeste met je en eens tot ziens! Gerda en piet uit leiderdorp.
  2. Alex:
    22 november 2010
    Hallo Gerda en Piet, misschien dat de extreme kou de verkeerde kant opgegaan is, want het is nu al weken prachtig najaar weer. Ik ben al een aantal keer erop uit geweest met de mountainbike. Het houdt gewoon niet op. 's nachts kan de temperatuur dalen naar het vriespunt, maar overdag is het constant 10 à 14 graden. Ideaal!

    De tempel is wel een aantal keer afgebrand en weer opgebouwd. Wat echt origineel aan het hele complex is, zal waarschijnlijk de plek zelf zijn. Desalniettemin blijft het boeiend. Ik ben heel benieuwd wat Pay-Uun hierover gaat schrijven.

    De Wanli keizer had zich laten bekeren door Ricci. Zij waren twee handen op een buik. Zeer tegen de zin van de adviseurs rond de keizer. Vandaar dat het nooit officieel naar buiten kwam.

    Tja, er kan maar een Alexander "de Grote" heten. Worden de colleges gegeven door een professor?
  3. Alex:
    23 november 2010
    Het verhaal dat de Wanli keizer zich liet bekeren, blijkt apocrief te zijn. Volgens de docent Latijn is dit een mythisch verhaal geworden onder Jezuïten. Vandaar een aanpassing.